10 βήματα για την βελτίωση της σκοπευτικής σας ικανότητας

Λεπτομέρειες

Γράφτηκε από τον/την Α.Σ.Ο. Δήμητρα

B. 10 βήματα για την βελτίωση της σκοπευτικής σας ικανότητας (για προχωρημένους)

Ένας έμπειρος (προχωρημένος) σκοπευτής, πολλές φορές, αντιμετωπίζει προβλήματα που αφορούν κυρίως στην πνευματική του προετοιμασία (ψυχολογική κατάσταση) πριν τον αγώνα, παρά τα διάφορα "τεχνικά" προβλήματα στις βολές, που συναντούν οι αρχάριοι. Είναι δεδομένη για όλους η σημασία που έχει η ψυχολογική προετοιμασία του σκοπευτή - αθλητή για τον αγώνα, αφού αυτή και μόνη είναι ικανή να καθορίσει την επίδοσή του και το αποτέλεσμα που θα φέρει στον αγώνα. Έτσι, μέρος των παρακάτω "βημάτων" αφιερώνεται σ' αυτή ακριβώς την προετοιμασία.

#1. Ανοίξτε το μυαλό σας

Η σκοποβολή είναι τόσο πνευματικό όσο είναι σωματικό αγώνισμα. Όταν βρίσκεστε στον βατήρα "ανοίξτε το μυαλό σας" και καταγράψτε την κάθε σας δραστηριότητα (κίνηση, στάση σώματος, θέση βολής, σκόπευση, σκέψεις, κλπ). Έτσι, θα έχετε αργότερα τη δυνατότητα να αναλύσετε το αποτέλεσμα (επιτυχία ή αποτυχία), να εντοπίσετε τα πιθανά λάθη σας για να τα διορθώσετε (σε αποτυχία) ή να το επαναλάβετε στο μέλλον (επιτυχία). Μην ασχολείστε με το γενικό αποτέλεσμα ή με τους άλλους γύρω σας. Συγκεντρωθείτε μόνο στα στοιχεία της επόμενης βολής σας και μείνετε σ' αυτήν. 

#2. Δουλέψτε με όρεξη για να διορθώσετε τα λάθη σας και να αποκτήσετε το κατάλληλο για σας "σκοπευτικό στυλ"

Όταν δουλεύετε με προπονητή ή εκπαιδευτή ή με κάποιον πολύ πιο έμπειρο από σας, που σας συμβουλεύει, ακούστε πολύ σοβαρά τις παρατηρήσεις, τα σχόλια και τις οδηγίες του. Εντοπίστε μαζί του τα λάθη που πιθανόν να κάνετε και δουλέψτε μαζί να τα διορθώσετε, ένα-ένα κάθε φορά. Δεν μπορείτε να διορθώσετε όλα μαζί τα λάθη που κάνετε! Μόλις διορθώσετε κάποιο λάθος προσπαθείστε να μην το ξανα-επαναλάβετε και προχωρήστε στο επόμενο!  Επιδιώξτε την σταθερή (συνεχή) και σταδιακή βελτίωση. Η απότομη βελτίωση σπάνια συμβαίνει σε κάποιον προχωρημένο κι έμπειρο σκοπευτή. Είναι γνώρισμα κυρίως των αρχαρίων σκοπευτών ή των μέτριων και συνήθως, δεν έχει διάρκεια κι αποτέλεσμα (φυσικά, δεν μιλάμε για τη φυσιολογική πτώση - καμπή στην ετήσια αγωνιστική πορεία ενός σκοπευτή-αθλητή, που μπορεί να οφείλεται σε πάρα πολλούς λόγους). 

#3. Μάθετε να συγκρατείτε και να ελέγχετε τις σκέψεις σας πριν, κατά και μετά την διάρκεια του αγώνα (και της προπονήσεως)

Υπάρχουν πολλά "μη" στην σκοποβολή! Το μεγαλύτερο "μη" (μετά το "μη παίζετε με το όπλο σας"), είναι ίσως το "μην αφήνετε το μυαλό σας να τρέχει στον αγώνα"!  Αυτή είναι και η πιο δύσκολη πρόκληση για έναν σκοπευτή - αθλητή. Όταν ο σκοπευτής πάρει θέση στον βατήρα στο μυαλό του πρέπει να υπάρχει μόνο η βολή που θα κάνει και τίποτα άλλο! Δεν του επιτρέπεται να σκέφτετε την αποτυχία, το σκορ, την επίδοση του σκοπευτή στον διπλανό βατήρα ή οτιδήποτε άλλο. Πρέπει να συγκρατεί τις σκέψεις του και να μην επηρεάζεται ούτε από υπερβολική αισιοδοξία ούτε από απαισιοδοξία, αφού και τα δυο μπορεί να το επιρρεάσουν τελικά αρνητικά! Το μυαλό του πρέπει να είναι στραμμένο μόνο στον στόχο του. Ακόμη κι οι μεγαλύτεροι αθλητές παραδέχονται ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη δυσκολία στην σκοποβολή. Δεν είναι ακατόρθωτο, είναι όμως δύσκολο στην αρχή και απαιτεί πολύ προσπάθεια. Για να το επιτύχει αυτό κάποιος πρέπει να το εφαρμόζει συνεχώς στην προπόνηση ή στον αγώνα. Μια καλή τεχνική είναι η εξής: Κατά τον έλεγχο της αναπνοής, αδειάστε κάθε σκέψη από το μυαλό σας. Κλείστε τα μάτια σας και δείτε νοερά τον στόχο. Κάντε στο μυαλό όλες τις κινήσεις που πρέπει να κάνετε για να φτάσει η σφαίρα στον στόχο, πριν της κάνετε σωματικά. Επαναλάβετε ύστερα, τις κινήσεις αυτές σωματικά, σαν να είναι μια απλή διαδικασία ρουτίνας. 

#4. Προσπαθείστε να εντοπίσετε και να διορθώσετε τα λάθη που κάνετε

Όπως αναφέρετε στα βήματα Β. #1,#2,#3 (παραπάνω), ο εντοπισμός και η διόρθωση των λαθών στην βολή είναι πολύ σημαντική. Οι αρχάριοι σκοπευτέςκάνουν απλά λάθη τεχνικής (θέση και στάση του σώματος, λαβή του όπλου, κακή ευθυγράμιση της σκοπευτικής γραμμής, κακός χειρισμός όπλου και έλεγχος στην αναπνοή, την σκανδάλη, κλπ). Οι έμπειροι και καλοί σκοπευτές κάνουν πιο σύνθετα λάθη (υπερεκτίμηση και σιγουριά ή άγχος και απαισοδοξία, βιαστικές βολές, απώλεια συγκέντρωσης του μυαλού, ένταση, κλπ). Οι μέτριοι σκοπευτές, αυτοί που παραμένουν  για πολύ μεγάλο διάστημα χωρίς πρόοδο δεν κάνουν λάθη! (Αντίθετα, πάντα φταίει: ο άνεμος, το όπλο και τα πυρομαχικά, το πεδίο βολής και ο στόχος, ο διπλανός τους, ο διαιτητής, το φως ή το σκοτάδι, κλπ. Και όχι: ο εγωισμός κι η αδιαφορία τους, η κακή σωματική και ψυχολογική τους προετοιμασία και η άρνησή τους να δεχθούν κριτική και σχόλια). Για να υπάρξει πρόοδος στις επιδόσεις κάθε σκοπευτή - αθλητή, πρέπει πρώτα αυτός να εντοπίσει τα λάθη που κάνει είτε αυτά είναι τεχνικά είτε όχι και ύστερα, να δουλέψει εντατικά για να τα διορθώσει και να μη τα επαναλάβει ξανά σε προπόνηση ή σε αγώνα! 

#5. Ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του προνητή ή του εκπαιδευτή σας

Αρκετοί σκοπευτές - αθλητές, όταν προχωρήσουν κάπως κι αποκτήσουν κάποια εμεπειρία κι αυτοπεποίθηση, είναι ότι αρχίζουν πολλές φορές να αγνοούν ή να αμφισβητούν τις οδηγίες και τις παρατηρήσεις του προπονητή τους. Αυτό είναι ένα βασικό λάθος - εκτός ορισμένων, ειδικών περιπτώσεων. Ο προπονητής, εκτός από τις παραπάνω γνώσεις που διαθέτει και την εμπειρία, έχει την δυνατότητα να παρακολουθεί με "άλλο μάτι" τις προσπάθειές μας και "απέξω", σαν παρατηρητής. Μπορεί να δει καλύτερα από εμάς την στάση του σώματός μας και την θέση μας πριν και κατά την βολή. Ξέρει τις συνήθειες μας και τα "χούγια" μας, βλέπει τις αντιδράσεις μας και γενικά, γνωρίζει τα λάθη και τα ελαττώματά μας, πριν ακόμη τα καταλάβουμε εμείς οι ίδιοι.  Ο κάθε προπονητής εργάζεται μαζί μας και προσπαθεί για την βελτίωσή μας. Πολλές φορές γίνεται η "φωνή της συνείδησής" μας που μας επαναφέρει στην πραγματικότητα. Δεν πρέπει λοιπόν, να επιτρέπουμε στο "εγώ" μας και στην "υπερηφάνια" μας να εμποδίσουν την βελτίωσή μας, όταν ακούμε τα σχόλια και τις παρατηρήσεις του. Είπαμε, εξ' άλλου, ότι η σκοποβολή χρειάζεται πειθαρχία, αυτο-πειθαρχία, υπομονή, επιμονή και θέληση.

#6. Στην προπόνηση ή στον αγώνα "διαβάστε" τους συναθλητές σας και εντοπίστε τα λάθη και τα σωστά που κάνουν στην βολή

Πολλές φορές οι συναθλητές και οι συναγωνιστές γίνονται "σχολείο" για όποιον ξέρει κι έχει την υπομονή να "διαβάζει" τους άλλους. Πολλές φορές είτε στο σκοπευτήριο είτε στον αγώνα μπορεί να βρεθείτε δίπλα σ' έναν πολύ έμπειρο κι άριστο σκοπευτή. Παρακολουθώντας τον και μελετώντας τις κινήσεις του μπορείτε να μάθετε πολλά για την τεχνική του, για τις μεθόδους του, κλπ. Μπορείτε ακόμη να δείτε τα λάθη που πιθανόν θα κάνει, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τα διορθώνει. Αναλύοντας την τεχνική ενός πολύ καλού σκοπευτή, πολλές φορές μπορούμε να βρούμε στοιχεία που θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε, τροποποιώντας τα στο δικό μας στυλ. Αν δεν μας ταιριάζουν, μπορούμε να τα απορρίψουμε. Έτσι, μπορούμε να βελτιωθούμε κάνοντας χρήση των γνώσεων και της εμπειρίας των άλλων. [Η υιοθέτηση κάποιου προσωπικού στυλ με "δανεική" τεχνική προϋποθέτει πολύ περισσότερη δουλειά και προσπάθεια γιατί παράλληλα πρέπει να αφομοιώσουμε και να προσαρμόσουμε στην δική μας τεχνική ξένα στοιχεία, όμως αυτό μπορεί να κάνει την διαφορά αναμεσα στα 555/575 στον σταθερό ή στα 20/23 για τους δίσκους]. 

#7. "Δουλέψτε" για την επόμενη βολή κι όχι για το σκορ

Αν επιμένω στο θέμα αυτό, είναι γιατί είναι το πιο συχνό λάθος που κάνει ένας σκοπευτής. Ανήκει στο ψυχολογικό κομάτι του αγώνα κι αυτό το κάνει πιο επικίνδυνο αλλά και πιο αόρατο στον κάθε σκοπευτή. Στην πραγματικότητα, λειτουργεί σαν παγίδα ή δόλωμα, που παρασύρει τον αθλητή και μπορεί να επηρρεάσει αρνηρικά την απόδοσή του. Πιο εύκολο είναι να διορθώσεις ένα τεχνικό λάθος που κάνει ένας σκοπευτής, παρά να του δείξεις πως να αντιμετωπίζει ένα τέτοιο λάθος. Η κεντρική αντίληψη είναι ότι κάθε φορά που ασχολούμαστε με την γενική μας επίδοση στον αγώνα ή πόσο διαφορετικό (μεγαλύτερο ή μικρότερο) είναι το σκορ μας από κάποιου άλλου αθλητή, ξεχνάμε την βολή που έχουμε να κάνουμε. Δεν μπορούμε να συγκεντρώσουμε την σκάψη μας σ' αυτή τη βολή, παρά την εκτελούμε μηχανικά, με άγχος ή εκνευρισμό ή υπερβολική σιγουριά, κλπ. Το αποτέλεσμα πάντως θα είναι ένα - μια χαμένη βολή! Είναι τελικά αυτό που λέμε και παραπάνω, [Α, #5 και παρακάτω #8] σαν συμβουλή στους αρχάριους σκοπευτές, μόνο που εδώ τα αποτελέσματα είναι πολύ πιο σημαντικά. 

#8. Ο καλός σκοπευτής είναι "θύμα" της "συνήθειας"

Ο σκοπευτής, με την συνεχή προπόνηση και άσκηση αποκτάει το δικό του προσωπικό σκοπευτικό στυλ, που στην πραγματικότητα είναι: μια επαναλαμβανόμενη ρουτίνα συγκεκριμένων κινήσεων και πράξεων, που τον οδηγούν στην επιτυχία σε κάθε βολή. Αυτή η συνήθεια - ρουτίνα περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων: συγκεκριμένο ρουχισμό και εξοπλισμό, προστατευτικό εξοπλισμό, πυρομαχικά, όπλο, θέση και στάση σώματος, τεχνική σκόπευσης, έλεγχο αναπνοής και πίεσης στην σκανδάλη, έλεγχο του μυαλού - σκέψεων, το follow-up ή follow-through της βολής (έτσι λέμε εκείνο το χρονικό διάστημα που παραμένει ο σκοπευτής στην σκοπευτική του γραμμή μετά την πυροδότηση, παρακολουθώντας τον στόχο), κλπ. Εφαρμόζοντας την ίδια ρουτίνα κάθε φορά, επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε τις ίδιες συνθήκες, κάτω από τις οποίες στο παρελθόν κάναμε μια καλή βολή ακριβείας. Τουλάχιστον, σε αυτά τα οποία μπορούμε εμείς να ελέγξουμε και δεν εξαρτώνται από εξωτερικούς παράγοντες (άνεμος, φως, κλπ). Έτσι, μπορούμε να επαναλάβουμε μια καλή βολή ξανά και ξανά ή να καταλάβουμε που και τι κάναμε λάθος ώστε να το διορθώσουμε στην επόμενη βολή μας [δείτε και Α #5, και Β #7 παραπάνω]. 

#9. Να προπονήστε σταθερά και τακτικά

Όταν κάποιος ασχολείται με τον πρωταθλητισμό, τότε το πρόγραμμα του σαφώς ορίζεται από τον προπονητή ή τον εκπαιδευτή του. Μέχρι να φτάσει όμως σ' αυτό το επίπεδο, και εφόσον το επιθυμεί, πρέπει να προπονείται σταθερά και τακτικά (όπως λένε οι ειδικοί) τουλάχιστον τρεις (3) φορές την εβδομάδα στο σκοπευτήριο και στο σπίτι να εφαρμόζει την εικονική προπόνηση (dry shooting) για τουλάχιστον 15' λεπτά της ώρας κάθε ημέρα.  Με τις δικές μας, ρεαλιστικές συνθήκες, μια (1) φορά την εβδομάδα ή δυο (2) μέρες την εβδομάδα (π.χ. Τετάρτη και Σάββατο ή Κυριακή) στο σκοπευτήριο είναι απαραίτητο. Ειδικότερα το διάστημα πριν τους αγώνες, και αν μας ενδιαφέρει κάποια βελτίωση κι ένα καλύτερο σκορ!  Όποιο όμως κι αν είναι το πρόγραμμα των προπονήσεων που θα εφαρμόσουμε, πρέπει να το εφαρμόζουμε σταθερά και δίνοντας την ανάλογη σημασία ώστε να επιτύχουμε όλα αυτά που περιγράφουμε παραπάνω. Η προπόνηση θα μας βοηθήσει να καθιερώσουμε στο μυαλό μας μια ρουτίνα, το προσωπικό μας στυλ [Β, #8 παραπάνω] την οποία μπορούμε να εφαρμόζουμε σχεδόν μηχανικά στον αγώνα σε κάθε μας βολή.

#10. Συντηρείτε το όπλο, το σώμα και το μυαλό σας

Το καθένα ξεχωριστικά σίγουρα δεν μπορεί να εκτελέσει από μόνο του μια καλή βολή, ούτε να φέρει ένα καλό αποτέλεσμα. Με την αρμονική συνεργασία όμως και των τριών μαζί, μπορούμε να επιτύχουμε εκπληκτικά αποτελέσματα. Ας μην ξεχνάμε ότι η σκοποβολή είναι άθλημα, και σαν τέτοιο, μια καλή φυσική κατάσταση είναι απαραίτητη. Ανάλογα με το αγώνισμα που ακολουθούμε πρέπει να εφαρμόζουμε και τις ανάλογες τεχνικές προπόνησης. Ο σωστά συντηρημένος εξοπλισμός μας εξασφαλίζει απρόσκοπτη, συνεχή λειτουργία. Το γυμνασμένο σώμα αντέχει καλύτερα στις καταπονήσεις του αγώνα και των προπονήσεων, ενώ με το μυαλό μας έχουμε καλύτερο έλεγχο των βολών μας. -